Миёни ду толибилм баҳси шадиде сурат гирифт. Яке мегуфт, ки тамоми ҳодисаву воқеоти дар рӯзгор воқеъшаванда, толеъ ва сарнавишт асту ҳарчи дар сарнавишти инсонҳо пешбинӣ шуда бошад, ҳамон хоҳад шуд. Дуюмӣ бошад, исрор мекард, ки тақдири инсон дар дасти худи ӯст. Баҳси онҳо тӯлонӣ шуду оқибат ба хулосае омаданд, ки барои равшанӣ андохтан ба ин масъала ба устоди худ муроҷиат мекунанд.
- Устод, ба фикри шумо кадоме аз мо ҳақ ҳастем? Ман мегӯям, ки ҳама чиз аз тақдиру сарнавишт аст ва шахс қудрати тағйир додани онро надорад.
- Ту ҳақ ҳастӣ, — гуфт устод.
- Чӣ хел? – ба гап ҳамроҳ шуд шогирди дуюмӣ. – Наход чунин бошад? Ман гумон мекунам, ки одам метавонад, зиндагиашро худ бисозад ва онро ҳар навъе ки мехоҳад, тағйир бидиҳад. Агар ҳама чиз пешакӣ муқаррар шуда бошад, пас зистан чӣ маънӣ дорад?
- Ту ҳам ҳақ ҳастӣ, — ҷавоб дод устод.
- Охир, чӣ гуна ҳардуи мо дар як вақт ҳақ буда метавонем?- пурсид шогирде, ки худро холиқи тақдир медонист.
- Ту ҳаёти худро тағйир дода метавонӣ, аммо ӯ зиндагии худро хостаи тақдир медонад. Аз ин рӯ, ман гуфтам, ки ҳардуи шумо ҳақ ҳастед, — изҳор дошт устод.
